Aniden gözlerimi açtım.. Üzerimde güçlü bir ağırlık hissederken, yerimden kalkmaya çalıştım ama kalkamıyordum.. Kımıldayamıyorum ve nefesim kesiliyor.. Sonra birden bir yaratık belirdi üzerimde.. Daha önce hiç görmediğim çok çirkin bir yaratık.. Etraftan yardım istemek için bağırıp çığlık atmaya çalışıyordum ama sesim çıkmıyordu.. Her saniyesi yıl gibi süren bu kabus dolu anlar bir anda geçti kendime geldim.. Bu anlatılanlar muhtemelen sizlere tanıdık gelmiş olmalı. Birçoğumuz ömrümüzde bu tür bir durumu en bir kere bile olsa yaşamışızdır.Kabus..
KABUS: Uyurken kişiye yoğun bir duygusal rahatsızlık veren rüyalardır. Korku öğeleri içeren bu rüyalar, kimi zaman karabasan şeklinde de oluşabilir. Peki kabus ve karabasan görmenin nedenleri nelerdir? Kabus bireyin korkuyla uyanmasına yol açan uzun ve korkulu rüyalardır. Kabuslar diğer rüyalar gibi her zaman REM uykusunda oluşur. Genellikle uykunun ilerleyen REM safhasında görülmektedir. Erişkinlerin yüzde 50’si kabus görmektedir. Bazı kişilerde yaşam boyu kabus görmek sık gerçekleşirken, bazılarında ise bazı hastalık ve stres dönemlerinde gerçekleşmektedir.
Bir görüşe göre ise aslında kabuslar bize büyük ölçüde hizmet ederler. Onları sorun olarak değil bize gönderilmiş hediye olarak algılamalıyız. Her ne kadar canımızı sıksalar da kabuslar uyarıcı niteliktedir. İçimize attığımız ve hemen çözüm bekleyen bazı problemlerin varlığına dikkati çekerler. Zaten canımızı sıkan bu problemlerin yüzeye çıkmasıyla kabuslar ortaya çıkar. Eğer kabusların temeline inebilir, sorunlarımızın çıkış noktasını bulabilirsek kabus görmekten kurtulabiliriz. Uzmanlara göre, aşağıdaki nedenlerle rüyalarımız kabusa dönüşebilir:
KAYGI VE STRES: Genellikle travmatik bir olay sonucunda ortaya çıkan kaygı ve stres, kabus görmenin temel nedenlerinden biridir. Önemli bir ameliyat veya hastalık, sevilen birinin kaybı, kötü bir kazada kurban veya tanık olmak kabus görmenize neden olabilir. Fakat kabusun nedeni sadece travmatik olaylar değil. İşle alakalı veya ekonomik kaygılar, boşanma veya taşınma gibi büyük yaşam değişiklikleri, kısaca gündelik kaygılar da kabus nedeni olabilir.
ACI VE BAHARATLI YEMEKLER YEMEK: Neyi ne zaman yediğimizin gördüğümüz rüyalar üzerinde büyük etkisi vardır. Acı ve baharatlı yemekler vücut sıcaklığını ve metabolizma faaliyetlerini arttırarak uykuda rahatsız olmanıza sebep olabilir. Bu aynı zamanda yatma vaktinden kısa bir süre önce yemek yiyenlerin genelde kabus görmelerinin de nedenidir.
YAĞLI YİYECEKLER YEMEK: Kesin olmamakla birlikte, araştırmalar gösteriyor ki, gün içinde ne kadar yağ oranı yüksek yiyecek tüketilirse, kötü rüya görme olasılığı da o kadar artıyor. Daha çok organik besinlere ağırlık verenler, gün boyu abur cubur tüketenlere oranla daha seyrek kabus görüyorlar.
KULLANILAN İLAÇLAR: Antidepresan, yatıştırıcı ve uyuşturucu gibi kimi ilaçlar, yan etki olarak kabusa sebep olabilir. Örneğin, bir araştırmada, “Ketamin” adı verilen ve uyuşturucu olarak kullanılan maddeye bakıldığında, kötü rüyalara sebep olduğu anlaşılmıştır. Benzer biçimde, sıtma hastalığının yaygın olarak görüldüğü bir ülkeye seyahat eden bir kişi “Lariam” adı verilen maddeyi kullandığında, ilginç kabuslar görebilir. Genellikle kabuslar, hap kullanımı kesildiğinde, ortadan kaybolmaktadır.
HASTALIKLAR: Grip gibi ateşli hastalıklar, bazen kabuslara sebep olabilir. Uıykuda nefesin kesilmesi ya da çok uyumak gibi diğer uyku bozuklukları da kabus görme sıklığını arttırır.
Uyurgezerler de yarı uykuda yarı uyanık olma durumundadır. Sorulan soruları yanıtsız bırakırlar garip davranışlar gösterirler. Bu halleri de onları gözleyeni korkutur.
KARABASAN NEDEN GÖRÜLÜR? Kabuslar daha çok uykunun ikinci yarısında yani gece yarısından sonra olurken karabasan uykuya dalmak üzere iken gerçekleşir. Karabasanda üzerinde bir ağırlıkla hareket edememe duygusu yoğun bir korku ile yaşanır, bu durum kısa sürede düzelir. Karabasanın nedeni; uykudan uyanılmasına karşın REM uykusundaki fizyolojik felç halinin uyanır uyanmaz çözülmemesine bağlıdır.
KADINLAR ERKEKLERE ORANLA DAHA FAZLA KABUS GÖRÜYOR: Araştırmalara göre, uyku esnasında kadınlar erkeklere oranla daha sık kabus görürler. Edinburgh Uyku Merkezi tarafından 170 gönüllü üzerinde yapılan bir araştırmada, deneklerden yakın zamanda gördükleri rüyaları anlatmaları istendi. Erkek deneklerin yüzde 19′u, kadınların ise yüzde 30′u kabus gördüklerini söyledi. Başka bir araştırma da, erkeklerin kadınlara nazaran daha rahat bir uyku çektiklerini gözler önüne serdi.
Araştırmacılar, kadınların rahat uyuyamamalarına tek neden olarak, adet gördükleri dönemlerde vücut ısılarında meydana gelen değişiklikleri gösterdi.
Kötü rüyalar ya da kabuslar, belirli ölçüde olduğu sürece normal karşılanırken, uzmanlar, şiddet ve sertlik içeren rüyaların sıklıkla görülmesi halinde, bir terapiste danışılması gerekliliğini savunuyorlar. Ancak, tatlı uykular için yapılabilecek ilk adım, bu altı faktörü ortadan kaldırmaya çalışmaktır.