Rum yönetiminin, bugüne kadar sermaye (hisse) ortaklığına yanaşmadığı, Güney Kıbrıs ile Yunanistan (Girit) arasında kablo ile elektrik bağlantısı kurulması projesi “Great Sea Interconnector”e (GSI) katılacağını dün sözlü olarak taahhüt ettiği bildirildi.
Alithia, “Önce Hisseler, Araştırmalar Sonra… Başkan Hristodulidis Kıbrıs’ın GSI’ye Girişini Taahhüt Etti” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Hristodulidis’in dün, Enerji Bakanı Yorgos Papanastasiu eşliğinde gittiği Atina’da Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’le masaya yatırdığı Rum yönetiminin GSI’ye katılımı konusunda siyasi taahhüt verdiğini yazdı.
Habere göre dünkü görüşmede Hristodulidis, Miçotakis’e Güney Kıbrıs’ın GSI’ye, gerekli inceleme (maliyet-kâr) tamamlandıktan sonra hissedar olarak katılacağını taahhüt etti. Enerji Bakanı Papanastasiu, yatırım kararı alınmadan önce maliyet-kâr incelemesinin elzem olduğunu açıkladı ve bunun için kasım ayına kadar süre istedi.
Gazete analizcilerin, projeye yüzde 30 oranında hissedar olmak için vermesi gereken 100 milyon euro Avrupa finans programından geleceği için Rum yönetiminin GSI’ye müstakbel yatırımcı olarak kaybedecek bir şeyi olmadığı, kablo işlemeye başlarsa da karar merkezinde olacağı görüşünde olduğunu yazdı.
Habere göre Hristodulidis’in dünkü görüşme sırasında sözlü olarak verdiği “olur” projenin yüklenicisi olan Yunanistan Bağımsız Enerji Nakil Otoritesi ADMİE’nin, Avrupa Yatırım Bankası’nı yarım milyon euro kredi vermeye ikna etmek ve başta Arap ülkeleri olmak üzere üçüncü ülkelerin ve yatırım fonlarının GSI hissesi almaya teşvik etmek hedefini kısmen karşılıyor.
Rum Enerji Düzenleme Kurulu'nun (RAEK) bugün, proje uygulama operatörüne 2025-2029’u kapsayan 5 yıllık süre içerisinde 125 milyon euro destek vermek için düzenleme kararı alması bekleniyor.
RAEK’in alacağı düzenleme kararı, Komisyon Enerji Genel Müdürlüğü’nün önerisi üzerine Rum Bakanlar Kurulu tarafından alınan; paranın kirlilik fonundan verilmesi ve özel sektör projesine doğrudan devlet katkısı olarak algılanmaması için elektrik faturalarında tüketicinin sanal ücreti olarak gösterilmesi, kararın devamı niteliğinde.
Gazete ADMİE’nin, projeyi devraldığı geçen yıldan beridir GSI için gereken (657 milyon euroluk AB finansmanı hariç) 1,9 milyar euroluk bütçenin tamamlanması için yatırımcı olmaması sorununu çözmek istediğini beyan ederek, eski adıyla EuroAsia Interconnector projesindeki her şeyi -2017’de tamamlanmış olmasına rağmen- değiştirmek için baskı dalgası başlattığını hatırlattı.
Gazete, ADMİE’nin baskı dalgasında ültimatom veren Fransız Nexans şirketini (kabloyu döşeyecek şirket), Komisyon’un projeye desteğini kullandığını ve Yunan hükümetinin desteğini arkasına alarak, daha proje uygulamaya girmeden Rum yönetiminden, sözleşme yükümlülüğü olarak değil, teşvik tahtında finans almayı başardığına vurgu yaptı. ADMİE’nin ayrıca kablonun ilerlemeye başlamasıyla yüzde 8,3’lük düzenlenmiş bir kârdan yararlanacağını ve 12 yıllık süreyi 17 yıla uzatacağını ekledi.
Gazete edindiği bilgilere dayanarak, ADMİE’nin, risk oranını daha da azaltmak veya neredeyse sıfırlamak hedefini de taşıdığını ve verdiği tek şeyin de düne kadar sözlü olan, jeopolitik risk doğması durumunda giderlerin Rum yönetimi ile yarı yarıya (50-50) karşılamak olduğuna işaret etti.
Habere göre Rum Başkanlık Sarayı’ndan dün yapılan açıklamada, Maksim Sarayı’nda dün gerçekleşen görüşmede Hristodulidis ile Miçotakis’in GSI’yi görüştüğü ve Rum ve Yunan hükümetlerinin yüksek düzeyde stratejik kabloyla elektrik projesinin hayata geçirilmesine siyasi taahhüt verdikleri belirtildi.
Miçotakis’e Rum Bakanlar Kurulu’nun 17 Eylül’de aldığı 125 milyon euroluk finansman kararını da ileten Hristodulidis’in, Güney Kıbrıs’ın gerekli inceleme tamamlandıktan ve üçüncü ülkeler ile istişareleri ilerlemiş olan özel amaçlı şirket kurulumundan sonra GSI’ye sermaye ortaklığına katılacağı siyasi taahhüdünü teyit ettiği kaydedildi.
Politis “GSI’ye En Kısa Sürede Hissedar” başlığıyla aktardığı haberinde GSI’nin Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Fransa’dan yatırım ilgisi aldığını, bu ilgiyi Rum yönetiminin de doğruladığını yazdı.
Gazete Rum Başkanlık Sarayı’ndan yapılan açıklamayı da aktardı ve açıklamada yer alan “üçüncü ülkeler ile istişareleri ilerlemiş olan özel amaçlı şirket kurulması” ifadesine dikkat çekerek “üçüncü taraflarla ilgili ifadenin, projeye başka tarafların da katılacağını ima etmekte olduğunu”, bunun da Rum yönetiminin işini kolaylaştırdığını” yazdı.
Haravgi haberi “GSI’ye Sermaye Ortaklığına Katılım İçin Siyasi Taahhüt” başlığı altında özetledi.