"Vize serbestliği konusunda AB ile müzakereyi tam anlamıyla başlatmak, diğer taraftan bu olana kadar özellikle vizelerin kolaylaştırılması meselesi önemli"
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, vize serbestliği konusunda Avrupa Birliği (AB) ile müzakerelerin tam anlamıyla başlamasının ve bu olana kadar da vizelerin kolaylaştırılmasının önemli olduğunu söyledi.
Fidan, AB Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Varhelyi ve delegasyonuyla uzun bir görüşme yaptıklarını belirten Fidan, Varhelyi'nin Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'la görüştüğünü, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ile de bir araya geleceğini ve AB genişlemesiyle ilgili bütün konuları görüşmüş olarak Ankara'dan ayrılacağını anlattı.
Görüşmede Türkiye-AB ilişkilerinin hem stratejik boyutunu hem de somut konuları uzun uzadıya gözden geçirdiklerini kaydeden Fidan, Mayıs 2023'te Türkiye'de yapılan seçimlerin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'nin AB hedeflerine bağlı olduğunu vurguladığını hatırlattı.
Fidan, Varhelyi'nin çalışma alanının AB'nin genişlemeyle ilgili konuları olduğunun altını çizerek, görüşmede Türkiye'nin aday ülke statüsü ve AB'nin genişlemeyle ilgili diğer konuları çerçevesinde müzakerelerde bulunduklarını bildirdi.
Türkiye-AB ilişkilerine dair ortak bildirimin 17-18 Nisan'da yapılan AB Devlet ve Hükümet Başkanları Özel Zirvesi'nde kabul edilmediğini anımsatan Fidan, Türkiye'nin bunu "kaçırılmış bir fırsat" olarak nitelendirdiğini dile getirdi.
Fidan, bu konuda Varhelyi'nin "endişe edecek bir şey olmadığını" ve "Türkiye-AB ilişkilerine dair ortak bildirimde aldıkları kararların arkasında olduklarını" bildirdiğini söyledi.
Türkiye-AB ilişkilerinin olumlu yönde seyretmesini istediklerini vurgulayan Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Somut konular olarak üzerinde müzakere ettiğimiz ve önceliğini kendisine de ilettiğimiz konular özetle şöyle: Türkiye-AB kurumları arasındaki üst düzey ziyaretlerin, düzenli çalışmaların kesintisiz bir şekilde devam etmesi. Bu hem konuları daha iyi ilerletmemize hem de problemleri vakitlice çözmemize yol açacak. O açıdan bu mekanizmanın çalışması önemli. Diğer taraftan Gümrük Birliğinin güncellenmesi konusu fevkalade önemli ve bu konuda Ticaret Bakanlığımızla da yakın işbirliği içerisinde çalışıyoruz."
Fidan, Gümrük Birliğinin güncellenmesi konusunda AB ile prensipte mutabık olunduğunu ama bunun bir zaman dilimine bağlanarak planlı ve daha pratik bir şekilde ilerletilmesi gerektiğini belirtti.
Türkiye'nin vize konusuna da önem verdiğine ve bu konuda iki aşamalı ilerlendiğine dikkati çeken Fidan, "Türkiye-AB arasında bir vize serbestliğine gidilmesi ve bu konu uzun yıllardır gündemde olan bir mesele." dedi.
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın vize konusunun çözülmesi için yapılması gereken değişikliklerin hayata geçirilmesi için onay verdiğini, kendilerinin bu konuda eksik kalan hususların tamamlanması için çalışmalarına devam ettiğini anlattı.
Bazı mevzuat değişikliklerinin yapılacağını kaydeden Fidan, "Vize serbestliği konusunda AB ile müzakereyi tam anlamıyla başlatmak, diğer taraftan bu olana kadar özellikle vizelerin kolaylaştırılması meselesi önemli." diye konuştu.
Fidan, "Son zamanlarda AB'de, gerek göç gerek güvenlik gerek Kovid sonrası dönemde, Kovid'deki kapasite yokluğunu telafi edemedikleri için, vize konularında ciddi sıkışmalar olmaya başlamıştı. Bu tabii ki vatandaşlarımızın belli konularda ihtiyaçlarının zamanlı karşılanmamasını beraberinde getiren bir husus. Bunu da epeydir Avrupalı meslektaşlarımızla müzakere ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Başta iş adamları ve öğrenciler olmak üzere vize kolaylığının sağlanması ve hızlılığın artırılması konusunda Avrupa ülkeleriyle iletişim halinde olduklarına işaret eden Fidan, ayrıca bu konuyla ilgili AB kurumlarıyla da görüştüklerini söyledi.
Fidan, Avrupa Yatırım Bankasının Türkiye'de tekrar faaliyetlerini başlatması ve yatırım projelerine onay vermesi konusuna ilişkin de şunları kaydetti:
"Bu konuda da kendisiyle mutabık kaldık. O konuda da önümüzde birkaç tane halledilmesi gereken prosedür var. Zaten banka halihazırda de facto olarak faaliyetlerine devam ediyor Türkiye'de, ama de jure olarak da, legal olarak da problemlerini tamamlayıp devam etmek için çalışmalarımızı nihayete erdireceğiz."
Hem Türkiye hem AB için sorun teşkil eden düzensiz göç konusunu da ele aldıklarını bildiren Fidan, "Avrupa Birliği ile Türkiye arasında bu konuda son yıllarda kurulmaya çalışılan ve işletilen bir mekanizma var, bunu daha iyi nasıl işletiriz konusunu ele aldık." dedi.
Fidan, özellikle başka ülkelerden gelen göçmenlerin tekrar iadesi konusunu ve bu konuda nasıl işbirliği yapılabileceğini masaya yatırdıklarını sözlerine ekledi.
-Varhelyi
Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Üyesi Oliver Varhelyi ise açıklamasında, "Daha fazla birlikte çalışmamız gerekiyor. O yüzden üst düzey diyaloglar tekrar başlayacak." dedi.
Ankara'da bulunmaktan mutluluk duyduğunu belirten Varhelyi, ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat'la bir araya geldiğini, ayrıca İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'le de görüşeceğini belirtti.
Varhelyi, ziyaretinin, özellikle AB Konseyi'nde nisan ayında yapılan görüşmelerin sonrasında neler olduğunu ele almaya ve o karardan ortaya çıkan fırsatların değerlendirilmesine yönelik bir ziyaret olduğunu ifade etti.
AB Komisyonu Üyesi Varhelyi, "Türkiye'yi ve Sayın Bakan'ı şu konuda temin etmek isterim. Bizim yorumumuza göre birlikte çalışmayı, yani ilişkilerimizi yeniden canlandırma yönünde çalışmayı tekrar taahhüt etmiş durumdayız. İki tarafa da faydalı olacak şekilde ve (AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası) Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından 2023'te yapılan açıklamalar temelinde de bu şekilde ilerlemeyi istediğimizi ortaya koyuyoruz." dedi.
Türkiye'nin "aday ülke, kilit ortak, stratejik ve çok önemli bir NATO müttefiki" olduğunu düşündüklerini belirten Varhelyi, Türkiye'nin "iki silahlı çatışmanın tam ortasında, tam bağlantı noktasında bulunan bir ülke" olduğuna işaret etti.
Varhelyi, AB ve Türkiye'nin birlikte çalışmasının her zamankinden daha gerekli olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"AB Konseyi kararından sonra da yapılan tavsiyelere göre ilerleyen çalışmaları tek tek ele alıp daha da ilerletmeyi amaçlıyoruz. Türkiye'de toplumlar arasındaki ilişkilerin ve temasların artırılması yönünde bir istek var. Yani Türk vatandaşlarının AB'ye girişi ve Avrupalıların Türkiye'ye gelişi tabii ki. Geçen yıl Türkiye'den yapılan vize başvurularında yüzde 30'luk bir artış olduğunu gördük. Dolayısıyla Türkiye halkının AB'ye yönelik çok büyük bir ilgisi var. İnsanların tabii ki bu fırsattan faydalanabilmesi için vize kolaylaştırması gerekiyor. İnsanlar vizelerini daha hızlı nasıl alabilir konusunu da görüştük. Daha uzun süreli geçerli olacak vizeleri nasıl alabilirler? O vize dönemi içerisinde birkaç defa AB ülkelerine nasıl giriş yapabilirler? Bu konuları ele aldık. Tabii ki ekonomik ilişkilerin de ilerleme göstermesi gerekiyor AB ve Türkiye arasında, ama bunun için iş insanlarının da daha kolay seyahat ediyor olmaları lazım. Aynı zamanda öğrencilerin de."
- "Avrupa Yatırım Bankası da Türkiye'de tam anlamıyla operasyonel hale gelecek"
Varhelyi, Avrupa Yatırım Bankasının da tekrar Türkiye'deki operasyonlarını başlatmayı amaçladığına ve 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde bankanın ilk operasyonunu yaptığına işaret ederek, "AB-Türkiye Yatırım Platformu ile birlikte Avrupa Yatırım Bankası'nın da Türkiye'de tam anlamıyla operasyonel hale geleceğini göreceksiniz." dedi.
AB-Türkiye Yatırım Platformu'nun, ekonominin çeşitlendirilmesini amaçlayan bir platform olmanın yanı sıra yeşil ekonomi, dijital ekonomi, bağlantı, inovasyon, teknoloji gibi farklı sektörleri ekonomiden ele alarak, bu alanlara yatırım çekmeyi amaçladığını vurgulayan Varhelyi, şunları ifade etti:
"Sanırım Sayın Bakan adına da söyleyebilirim bunu, her iki taraf da birbirimize daha fazla ihtiyacımız olduğunu kabul ediyor. Daha fazla birlikte çalışmamız gerekiyor. O yüzden de üst düzey diyaloglar tekrar başlayacak. Daha düzenli bir şekilde bir araya geleceğiz ve her şeyi daha hızlı ilerletebileceğiz. Aynı zamanda komşuyuz Türkiye ile. Dolayısıyla aynı jeopolitik değişikliklerden biz de etkileniyoruz. Bu yüzden mümkün olduğunca yaşanan çatışmaların etkilerini hafifletmeyi istiyoruz. Tabii ki Rusya-Ukrayna Savaşı'nı ve bu savaşın tüm sonuçlarının etkilerini de ele aldık görüşmemizde. Bugün oldukça yoğun bir çalışma günü. Bizim geçen yıl yaptığımız öneri ve tavsiyelerin uygulamaya geçmeye başladığını görüyoruz. Uygulama başlamış ve devam ediyor. Umuyorum ki bu yıl daha fazla uygulamanın da sahada olduğunu göreceğiz."
- "Türk meslektaşlarımızla ticaretin önündeki zorlukları ele alıyoruz"
Brüksel'de 17-18 Nisan'da düzenlenen Avrupa Birliği (AB) Zirvesi sonuçları hakkında değerlendirmelerinin sorulması üzerine Varhelyi, "Ortak tebliğ, bizim yapacağımız ortak çalışmaların temelini oluşturuyor diye düşünüyoruz." dedi.
Varhelyi, Türkiye'nin AB'ye katılım süreciyle ilgili soruya yanıt olarak da "Türkiye'nin üyelik müzakerelerini yürüttüğünü ancak AB Konseyi'nin bir kararına göre, bu müzakerelerin hukukun üstünlüğü alanındaki bazı gerilemeler sebebiyle askıya alındığını, ilerleme sağlayabilmek için bu alanda reformlar yapıldığının görülmesi gerektiğini" ifade etti.
Varhelyi, bunun yalnızca AB Konseyi'nin karar verebileceği bir alan olduğunu, bu kararın Avrupa Komisyonu'nun değiştirebileceği bir karar olmadığını dile getirdi.
Gümrük Birliği konusunda mevcut kuralların uygulanması konusunu ele aldıklarını kaydeden Varhelyi, "Mevcut Gümrük Birliği'nden en iyi şekilde nasıl faydalanılabilir? Bu konuyu Türk meslektaşlarımızla analiz ediyoruz, ele alıyoruz. Gördüğümüz ticaretin önündeki zorlukları ele alıyoruz. Gümrük Birliği'nin işlevselliği açısından engel teşkil eden ticaret sorunlarını ele alıyoruz." diye konuştu.
- "Bu yıl itibarıyla Gümrük Birliği'nin revizyonunun ele alınmaya başlanacağını umuyorum"
Varhelyi, bu tür 26 zorluk belirlediklerini ve bunlardan 15'ini çözmeyi başardıklarını belirterek, "Önemli bir miktarını çözdük. Dolayısıyla çok önemli bir ilerleme. Üzerinde çalıştığımız ikinci aşama, ikinci alan ise Gümrük Birliği'nin revizyonu. Bu alanda da tüm mevcut opsiyonlara, seçeneklere bakıyoruz. Bu görüşmeleri de bir sonraki aşamaya taşımaya karar verdik. Hangi alanların revize edileceğine bakacağız." ifadelerini kullandı.
Avrupa Komisyonu'nun AB Konseyi'nden yetki isteyeceğini aktaran Varhelyi, "Umuyorum ki bu yıl itibarıyla Gümrük Birliği'nin revizyonu, gözden geçirilmesi konusu ele alınmaya başlanacak. Tabii ki yine bununla ilgili olarak da Avrupa Birliği Konseyi asıl kararı verecek ama biz komisyon olarak da kendi tarafımızda bu yönde çalışmalara devam ediyoruz." diye konuştu.
