Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş nedeniyle nükleer kaza riskinin hala ciddi anlamda sürdüğünü belirterek, nerede ve hangi şartlar altında olursa olsun barışçıl amaçla hizmet veren nükleer güç santrallerinin hedef alınmaması gerektiğini söyledi.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da 5 gün sürecek UAEA 68’inci Genel Konferansı'nın açılışında konuşan Grossi, Ajansın son bir yıllık çalışmalarına değindi.
Grossi, dünya genelinde 700 milyon kişinin her gece yatağına aç girdiğine dikkati çekerek, yalnız UAEA’nın değil bütün Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının bu hakikatin altını çizdiğini, bu nedenle kurum olarak gıda güvenliğini sağlamak amacıyla "gıda için nükleer" projesini hayata geçirdiklerini belirtti.
- "5 günde 200 bin kişi kanser olacak"
Konferansın 5 gün süreceğini dile getiren Grossi, "Bu 5 günlük zaman zarfında dünya genelinde istatistiklere göre 200 bin kişiye kanser olduğu bilgisi aktarılacak. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu bilgi dahi paylaşılmayacak çünkü bundan haberdar olmayacaklar. Bu kişilerin büyük çoğunluğu hayatını kaybedecek. Bu kişiler, büyük olasılıkla tedavi edilebilir ve iyileşme ihtimalleri mümkün olan kanser türünden yaşamlarını yitirecekler." dedi.
Grossi, özetlediği durumun Dünya Sağlık Örgütü ile işbirliği içinde yürüttükleri "Umudu Yükselt" Projesi'nin temel motivasyonu olduğunu vurguladı.
Dünyanın karşı karşıya kaldığı sınamaların başında çevre kirliliği ve iklim değişikliğinin yol açtığı sorunların bulunduğuna dikkati çeken Grossi, nükleer enerjinin çevreye zarar vermeyen enerji kaynağı kabul edilmesi gerektiğini dile getirdi.
Grossi, Ukrayna’da savaşın halihazırda sürdüğünü ve nükleer kaza riskinin hala yüksek olduğunu kaydederek, Zaporijya Nükleer Santrali’nde olası bir kazanın yaşanmaması için kurumun son iki yılda ortaya koyduğu çalışmaları anlattı.
Son dönemde nükleer santrallere yönelik saldırı girişimleri ve çatışmalar nedeniyle artan riske dikkati çeken Grossi, "Barışçıl olarak hizmet veren hiçbir nükleer güç santraline hangi koşullarda olursa olsun, nerede bulunursa bulunsun saldırılamaz." dedi.
- İran'la sorunların çözülebileceği vurgusu
Grossi, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin yeni yönetimle görüşmek için sabırsızlandığını belirterek, ülkenin nükleer faaliyetlerinin barışçıl olduğu ve bu yönde ilerlediğine ilişkin uluslararası topluma güvenilir garanti vermek amacıyla sürdürdükleri çalışmaların devamının önemini vurguladı.
Çeşitli zorlukların bulunduğunu söyleyen Grossi, bunların çözülemeyecek konular olmadığını dile getirdi.
- İran'dan İsrail'e Gazze tepkisi
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami de ülkesindeki yeni hükümetin nükleere ilişkin uluslararası zeminde profesyonel işbirliğine hazır olduğunu anlattı.
İslami, dünyanın halihazırda ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirterek, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları sonucu çoğu kadın ve çocuk 41 binin üzerinde sivilin hayatını kaybettiğini, 100 binden fazla kişinin yaralandığını söyledi.
- "İsrail, soykırıma devam ediyor"
"İsrail, ABD ve bazı ülkelerin desteğiyle utanmaksızın savaş suçu işlemeye ve soykırım yapmaya devam ediyor. Masum insanlara yönelik soykırımı göz ardı edemeyiz." ifadelerini kullanan İslami, Tel Aviv yönetiminin aleni şekilde BM kararlarına ve uluslararası hukuka aykırı hareket ettiğini dile getirdi.
İslami, şu an Orta Doğu’nun nükleer silahlardan arındırılmış bölge kılınmasına her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulduğunu ancak İsrail’in Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na taraf olmadığını anımsattı.
Konferansta Rus ve Ukraynalı konuşmacılar, nükleer güvenliğe ilişkin karşılıklı suçlamalarda bulundu.